«Καλός» ή Υπεύθυνος γονιός;

Μεγάλη η τιμή να έχει κανείς αυτό το βήμα, για τέτοια θέματα, αυτούς τους καιρούς.  Το να οραματίζεσαι και να υλοποιείς μια τέτοια εκδήλωση εν μέσω τέτοιων καιρών είναι αξιέπαινο.  Το να καταφέρνεις  να μαζέψεις όλους αυτούς τους συγκεκριμένους ομιλητές είναι άξιο  συγχαρητηρίων.  Συγχαρητήρια Στέλλα για την ιδέα, για την οργάνωση, για την υλοποίηση.  Χρειαζόμαστε τέτοιους νέους για να μας βοηθήσουν να ξαναστοχεύσουμε αλλού αλλιώς.

Σαν οικογενειακή σύμβουλος θα μπορούσα να επιλέξω διάφορα θέματα που αφορούν τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια. Αποφάσισα να μείνω στο ρόλο του γονιού γιατί μαζί με εκείνον του δασκάλου τον θεωρώ την πεμπτουσία της διαμόρφωσης της προσωπικότητας.

Όλα τα παιδιά είναι εξαιρετικές εκφράσεις του Θεού.  Έρχονται έτοιμα να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους.

Οι ενήλικες, οι γονείς, οι δάσκαλοι και η κοινωνία με όλες τις μορφές της, είναι που γράφοντας πάνω στον άσπιλο πίνακά τους, οδηγούν σιγά σιγά και βασανιστικά τον νέο άνθρωπο στην δημιουργία και την εγγραφή πεποιθήσεων που δυστυχώς εξαιρετικά συχνά υποβοηθούν και ενισχύουν λανθασμένα εσωτερικά συμπεράσματα άρα και μη λειτουργικές συμπεριφορές.

Συμβαίνει κάτι εξαιρετικά οξύμωρο.  Ενώ για να αποκτήσουμε μια δεξιότητα στη ζωή μας μαθητεύουμε, για να χρησιμοποιήσουμε μια πολύπλοκη συσκευή διαβάζουμε τουλάχιστο ένα εγχειρίδιο, για το μεγάλωμα ενός ανθρώπου δεν κάνουμε τίποτα.

Φέρνεις έναν βρέφος από το μαιευτήριο και υποτίθεται ότι αυτομάτως ξέρεις τα πάντα.  Και επειδή δεν ξέρεις, δοκιμάζεις διάφορα ή ρωτάς τους παλιότερους ή βλέπεις τι κάνουν οι πολλοί.  Ε! εκεί είναι το λάθος. Από κει χρειάζεται να αρχίσουμε. Μεγαλώνουμε τα παιδιά σήμερα με τεχνικές και μεθόδους που μας μεγάλωσαν οι γονείς μας και οι γονείς των γονιών μας.

Ο ρόλος του γονιού δεν είναι ένστικτος.  Ένστικτη μπορεί να είναι η αγάπη που τρέφει για το παιδί του.  Είναι όμως η αγάπη χωρίς όρους ένστικτη; Γνωρίζει ο μέσος γονιός πως ούτε για αστείο δεν πρέπει να διαπραγματεύεται την αγάπη του για το παιδί του; Γνωρίζει τι πεποίθηση εγγράφει εκείνο το απλό «δε σ’ αγαπάω» που φυσικά και δεν το  εννοεί και τις περισσότερες φορές είναι ένα παιχνίδισμα ή ένα χειριστικό εργαλείο κάποιες άλλες.  Αν φτιάξουμε μια κοινωνία που ο νέος άνθρωπος θα μαθητεύει πριν ακόμη αποφασίσει να γίνει γονιός ίσως να φτιάξουμε την ιδανική κοινωνία.

Γονιός λοιπόν εκ του  γονεύς.  Προερχόμενο από το ρήμα γίγνομαι που σημαίνει γεννώ. Γεννήτορας.

 

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου.

(λέει ο Χαλίλ Κιμπράν)

Είναι γιοί και κόρες της Ζωής.

Αν θελήσουμε να διευρύνουμε τη σκέψη μας, να σκεφτούμε για λίγο έξω από το κουτί της υλικής μας υπόστασης, να θυμηθούμε ότι είμαστε πνευματικά όντα μέσα σε υλικά σώματα, και μείνουμε για λίγο σ’ αυτή τη παραδοχή, σκεπτόμενοι ότι το σώμα γεννά το σώμα, ίσως τότε να αναρωτηθούμε. Το πνεύμα; Τι γίνεται με το πνεύμα; Για το σώμα γνωρίζουμε, έχουμε την απτή πραγματικότητα να αποδεικνύει.  Για το πνεύμα όμως;  Ποιός γέννησε το δικό μας πνεύμα;  Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως εκείνος που γέννησε το δικό μας, γεννά και το πνεύμα του παιδιού μας. Θέματα αναζήτησης που ο καθένας επιλέγει ή όχι να ασχοληθεί και μετά να απαντήσει.   Το βέβαιο πάντως είναι ότι δεν είμαστε εμείς οι γεννήτορες της πνευματικής υπόστασης του παιδιού μας.  Να αυθαιρετήσω, να υποπτευθώ, να συμπεράνω, να δηλώσω και τελικά να αποδεχτώ εκείνο που άλλοι έχουν ήδη πει. Ο άϋλος Δημιουργός των πάντων είναι  πάνω και πίσω και μέσα στη συνάφεια, στη συμφωνία ή και στην αποστολή που εμπεριέχει η γέννηση ενός νέου ανθρώπου.

Κάποτε σε κάποια πεδία άυλα μπορεί και να συμμετείχαμε στην απόφαση. Μπορεί και να το έχουμε λοιπόν προαποφασίσει! Λένε εκείνοι που ξέρουν πως ο κραδασμός της σύζευξης του γονεϊκού ζεύγους δίνει το κάλεσμα για την ψυχή που αναμένει την εντολή της ενσάρκωσης.  Και το πνεύμα αρχίζει να κατεβάζει τη δόνησή του για να καταφέρει να μπει στο υλικό πεδίο.  Και μεις σαν έμβια όντα έχοντας ξεχάσει ότι γίνεται πέρα απ’ το πέπλο, βιώνουμε την έλευση του τέκνου μας. Εμείς το καλέσαμε ας του φερθούμε ευγενικά!

Μας εμπιστεύεται λοιπόν ο Δημιουργός να φέρουμε στην ύλη  ένα πνεύμα, μια ψυχή, και εμείς τολμούμαι αποπροσανατολισμένοι και στην απόλυτη σύγχυση της μάγιας στην οποία ζούμε,  να θεωρήσουμε πως είναι δικό μας.

Από κει ξεκινά αγαπητοί μου μια βαθύτατη παρανόηση, μια γλυκιά αυθαιρεσία.  Τη χαρακτηρίζω γλυκιά γιατί έχει μια τρυφερότητα και μια παιδικότητα όλο τούτο. Είναι ο γυιός μου! Είναι η κόρη μου! Είναι το παιδί μου, λέμε  και ένας κρυφός αυτοθαυμασμός και μια δυναμική προστασία του ρόλου, αρχίζει.  Βιώνοντας το ρόλο αυτό παντελώς απροετοίμαστοι, το ολίσθημα συνεχίζεται.  Πέφτουμε στη παγίδα άλλοτε της υπερπροστασίας  κι άλλοτε της αυταρχικής επιβολής. Σίγουρα πάντως πορευόμαστε στο δρόμο της συνύπαρξης με το νεοφερμένο τις περισσότερες φορές στη τύχη.

Στη τύχη αγαπητοί μου ο σπουδαιότερος ρόλος της ζωής μας. Στο έλεος της τύχης.  Και  τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους και το νήπιο γίνεται παιδί και το παιδί έφηβος και ήταν μόλις χθες αλλά νάτος και ο ενήλικας, έτοιμος να κάνει τα ίδια λάθη.  Τα σφάλματα που κάναμε εμείς, οι γονείς μας και οι γονείς των γονιών μας.  Ελάχιστες οι διαφορές της διαπαιδαγώγησης μες τις δεκαετίες.  Φαντάζουν μεγάλες  αλλά δεν είναι.  Τα ίδια θέματα που απασχολούσαν τους ανθρώπους σε επίπεδο σχέσεων δεκαετίες πριν, αυτά μας απασχολούν και σήμερα.  Τι θα πουν οι άλλοι.  Τι πρέπει και τι όχι. Η έλλειψη ανάληψης προσωπικής ευθύνης, ο ανταγωνισμός.  Μικρές οι αλλαγές και φοβάμαι στην πλειοψηφία τους όχι για το όφελος των παιδιών και βέβαια ούτε  της κοινωνίας.  Λέω της κοινωνίας γιατί ότι κάνουμε  εμείς οι γονείς στα παιδιά μας,  είναι αυτό που εφαρμόζει η κοινωνία σε μας.  Φαινομενικότητα, Καθωσπρεπισμός, Αυθαιρεσίες,  Επιβολή ή Ανοχή, Αμοιβή και Τιμωρία, Απειλή, Λόγια και όχι Έργα, Ψεύτικες υποσχέσεις που ποτέ δεν τηρούνται,  είναι αυτά που επαναλαμβάνουμε μέσα στα σπίτια μας ως γονείς.  Αυτά δεν είναι εκείνα που βιώνουμε και ως πολίτες;

Τι προτείνω;  Τι άλλο; Αυτογνωσία. Δεν λέω καμιά ανακάλυψη.  Για το γνώθι σ’ αυτόν μιλώ που ειπώθηκε 2500 πριν.  Το ξεχάσαμε απειλητικά όμως.

Χρειάζεται αγαπητοί μου να βρούμε την προσωπική μας Αλήθεια αν θέλουμε να θεωρήσουμε τους εαυτούς μας μέντορες και προπονητές της επόμενης γενιάς.  Να την αναζητήσουμε, να την βρούμε, να την αξιολογήσουμε και να αποφασίσουμε τι θα την κάνουμε.  Τη θέλουμε ή θέλουμε να την αλλάξουμε;  Και αν αποφανθούμε για το δεύτερο, να τολμήσουμε και να θελήσουμε να γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε να συμβαίνει.  Εμείς θα κάνουμε την αλλαγή.  Εμείς η μονάδα. Εμείς η οικογένεια, εμείς η γειτονιά, η πόλη, η χώρα…..

Ως  μέντορες και προπονητές χρειάζεται να βιώνουμε το ρόλο του γονιού, αν θέλουμε να εφαρμόσουμε αυτό που ο Πλάτωνας εισηγήθηκε.   «Δεν ξέρω τίποτα άλλο, για το οποίο κάθε λογικός άνθρωπος θα έπρεπε να νοιάζεται περισσότερο, παρά το πώς το παιδί του θα γίνει ο πιο καλός άνθρωπος»

Μέντορες λοιπόν. Μέντωρ χαρακτήρας του Ομηρικού έπους.  Στον Μέντορα εμπιστεύθηκε ο Οδυσσέας την ανατροφή του γιού του Τηλέμαχου όταν έφυγε για τον πόλεμο.  Είναι  ο υποστηρικτής, ο σύμβουλος, ο καθοδηγητής κάποιου νεώτερου.  Δεν είναι  ο παντογνώστης, ο επιβάλλον, ο επικριτής ή ο θυσιαζόμενος και ο υπερπροστατεύον,

Προπονητής εκ του προ + πονώ = προγυμνάζω = κουράζομαι πριν κάνω κάτι, κουράζομαι για χάρη κάποιου= καταπονούμαι από πριν. Αχ αυτή η γλώσσα η ελληνίς όλα τα περικλείει. Εκπαιδεύω τον προπονούμενο να κάνει αυτό που μπορεί μόνος του.  Τον προ πονώ να μάθει τη ζωή.  Τον κουράζω για να τον ετοιμάσω να δεχτεί τις ανεμοθύελλες και κουράζομαι κι εγώ μαζί του.   Δεν του λύνω τα προβλήματα δημιουργώντας μια εικονική πραγματικότητα γιατί η προσγείωση είναι πάντα επώδυνη και τραχιά.

Αυτή είναι και η διαφορά του «καλού» και του υπεύθυνου γονιού,  αν γυρίσουμε για λίγο στον τίτλο αυτής της εισήγησης.  Ο καλός γονιός (εντός εισαγωγικών το καλός) είναι ο ρόλος που  η κοινωνία με τη δομή της δημιουργεί και ενίοτε επιβάλει.  Ενώ ο υπεύθυνος αναζητητής γονιός, ο μέντορας και ο προπονητής ζωής, δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες που οδηγούν τον εκκολαπτόμενο άνθρωπο στη συνειδητοποίηση των ικανοτήτων του και των δεξιοτήτων του, με τη βεβαιότητα πως ότι δεν καταφέρνει είναι γιατί θέλει λίγη προσπάθεια ακόμη ή απλά λίγη αποδοχή.

Κι αν τώρα έχω κατανοήσει εγώ ο γονέας ότι χρειάζομαι αυτογνωσία και είμαι ο Μέντορας και ο Προπονητής του πνεύματος που μου εμπιστεύθηκε ο Δημιουργός, είναι βέβαιο πως θα αναζητήσω πληροφορίες μέσα από το δικό μου Πνεύμα.  Μέσα στη δική μου Ψυχή είναι γραμμένο το σχέδιο που έχουμε προ-συμφωνήσει με τη Ψυχή του παιδιού μου πριν καν εγκατασταθούμε για λίγο εδώ στην παχυλή ύλη.

Αν δεν ξέρω πώς θα έρθω σε επαφή με την Αλήθεια που είναι καταγεγραμμένη στη Ψυχή μου, στη Πνευματική μου υπόσταση στον Ανώτερο Εαυτό μου, οφείλω να ανακαλύψω τρόπους, μεθόδους προσέγγισης. Αρκεί να θελήσω.  Για να θελήσω χρειάζεται να αφυπνιστώ.

Και πάλι Αυτογνωσία θα πω γιατί αν εντρυφήσω μ’ αυτή τη γνώση του της προσωπικότητας, οσονούπω θα ανακαλύψω πως πέρα από τον μικρό μου εαυτό την μικρή προσωπικότητα που βάλλεται και αγωνιά, έχω κι εκείνο το μεγάλο το λαμπρό το αιθέριο μέρος μου που περιμένει να με συναντήσει τον Ανώτερο Εαυτό μου.  Συναντώντας τον είναι που μπορώ να κάνω θαύματα.   Οι δύσκολοι καιροί που περνούμε είναι ευκαιρίες και εναύσματα αφύπνισης, επαναπροσδιορισμού στόχων, ρόλων, τάσεων και ιδεών.  Ας το τολμήσουμε.  Μόνον τότε θα ξέρουμε πως κάναμε αυτό που χρειαζόταν να κάνουμε.

Κλείνοντας θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάτι που στις αρχές της ενασχόλησής μου με τη Συμβουλευτική Γονέων μου φάνηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο  ως παραβολή.

Μου αρέσει να παρομοιάζω τα παιδιά με χαρταετούς.  Όλοι λίγο ως πολύ έχουμε πάρει μέρος σ’ αυτή την όμορφη διαδικασία του πετάγματος ενός χαρταετού. Η γενιά μου ήταν η τυχερή γενιά που πρόλαβε να ασχοληθεί και με την κατασκευή βδομάδες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Δεν τους αγοράζαμε από μικροπωλητές και γι’ αυτό είχε μεγάλη χαρά το πέταγμά τους και ίσως θλίψη η αποκοπή τους. Δυστυχώς το έθιμο σιγά -σιγά φθίνει και όσοι ακόμη το τηρούν σίγουρα δεν μπαίνουν στη διαδικασία της κατασκευής. Έχει μεγάλη σημασία όλος τούτος ο συσχετισμός μ’ αυτό που θέλω να δηλώσω με την παραβολή μου.

 Βλέπω

τα παιδιά σαν χαρταετούς.

Αφιερώνεις μια ζωή για να τους κάνεις

να ξεκολλήσουν από το έδαφος.  Τρέχεις

μαζί τους ώσπου να μην έχεις άλλη ανάσα.

Τσακίζονται και συ τους προσθέτεις κι άλλη ουρά.

Εκνευρίζεσαι αλλά πάντα έχεις λίγη ακόμη προσπάθεια

κάπου φυλαγμένη.  Μπαλώνεις… και παρηγορείς …και προσαρμόζεις…

και διδάσκεις.  Παρατηρείς να ανασηκώνονται από τον αέρα και διαβεβαιώνεις

πως είναι κοντά η στιγμή που θα πετάξουν.  Τελικά πετούν.  Αλλά χρειάζονται περισσότερο σπάγκο.  Και συ τον αφήνεις. Και τον αφήνεις ….και όλο και τον αφήνεις.

Με κάθε ξετύλιγμα του κουβαριού η λύπη  πάει μαζί με τη χαρά σου

γιατί ο χαρταετός σου απομακρύνεται όλο και περισσότερο.

Κάπου στο βάθος ξέρεις ότι δεν θα είναι για πολύ.

Αυτή η όμορφη ύπαρξη θα κόψει τη κλωστή

που σας ενώνει και θα πετάξει μόνη της

όπως άλλωστε ήταν γραμμένο να γίνει…

Ελεύθερος και μόνος.  Μόνον

τότε πράγματι ξέρεις

πως έκανες

αυτό

που

        έπ

    ρε

πε

          να

κά

                                                                                  ν

                                                                                     ε

  ι

        ς.

Θέλουμε να τολμήσουμε να προετοιμάσουμε Ελεύθερους Ανθρώπους;  Θέλουμε να μπούμε στη διαδικασία της προετοιμασίας του δικού μας χαρταετού με όλη τη προσωπική μας χροιά αισθητική και αντίληψη αφού τη βρούμε την αναγνωρίσουμε την επεξεργαστούμε και τη βελτιώσουμε;  Ή θέλουμε να τον αγοράζουμε έτοιμο απ’ τον πλανόδιο που σκοπό έχει  το κέρδος, ή ακόμη και την απλή επιβίωση;  Έτσι κάνει και το σύστημα δεν απέχει απ’ τον πλανόδιο, να βγάλει κέρδος θέλει ή απλά να επιβιώσει πουλώντας μας ότι θεωρούμε πως χρειαζόμαστε χωρίς να κοπιάσουμε για τη κατασκευή του. Και μεις το αγοράζουμε αν μπορούμε, κι αν όχι μεμψιμοιρούμε και μειονεκτούμε παρατηρώντας τους άλλους να μπορούν.  Και έτσι το σύστημα, μας βοήθησε να δημιουργήσουμε τις εξωσχολικές δραστηριότητες για να δώσουμε λέει ερεθίσματα στα παιδιά μας.  Και η μια έγιναν δύο και οι δύο τρεις και αλλόφρονες οι εργαζόμενες μάνες τρέχουν.  Και το σύστημα δυσκόλεψε τόσο πολύ τη μόρφωση και χάλασε τόσο πολύ τα σχολεία και μας εισήγαγε στο επιβεβλημένο του φροντιστηρίου, και το σύστημα δημιούργησε τη μόδα της σάκας και του μολυβιού και αν το προχωρήσουμε δημιούργησε την επιβεβλημένη εισαγωγή στα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα για να δημιουργήσουμε πτυχιούχους άνεργους και τόσα άλλα.  Ίσως ένα απ’ τα καλά που φέρνει η κρίση, είναι το να  τελειώνουμε με την υπερκατανάλωση, μήπως και ξαναθυμηθούμε το παιχνίδι και το βάλουμε στη θέση του παιδότοπου και μήπως η μάνα ξανακάνει το όμορφο γλυκό της και καλέσει τα παιδάκια στο σπίτι για να γιορτάσουν τα γενέθλια και όχι σε αλυσίδες σκυλοτροφών.

Θέλουμε να προετοιμάσουμε τους αυριανούς πολίτες Ελεύθερους; Ελεύθερους από στερεότυπα, πεποιθήσεις, πολωμένες πολιτικές τοποθετήσεις, μισαλλοδοξίες και ρατσισμούς. Τότε χρειάζεται να λευτερωθούμε οι ίδιοι.  Όλα τα άλλα είναι προσχήματα, ημίμετρα και δικαιολογίες.  Το παιδί δεν μαθαίνει με θεωρεία, κατήχηση, κήρυγμα και προσομοιώσεις.  Μαθαίνει με βιωμένο παράδειγμα.  Μαθαίνει ζώντας όχι διαβάζοντας.  Δεν ζούμε τη ζωή μας παρακολουθώντας μια ταινία.  Γινόμαστε πρωταγωνιστές και σκηνοθέτες και συνδημιουργοί του μέλλοντός μας.   Έτσι δεν θέλουμε και για τα παιδιά μας;

Αναζήτηση Αυτογνωσία Αναζήτηση και πάλι απ’ την αρχή.  Τίποτα δεν είναι γνωστό πριν γίνει.  Αρκεί να το επιτρέψουμε να συμβεί.  Θα συμβεί αν θελήσουμε να ασχοληθούμε μαζί του. Θα συμβεί αν του το επιτρέψουμε.  Αν του δώσουμε χρόνο από το χρόνο μας.  Ας μαθητεύουμε ως γονείς. Ας προκαλούμε τους νεώτερους σ’ αυτή την ενασχόληση και ας γίνουμε οι φορείς αυτής της μεγάλης αλήθειας αν φυσικά την προσυπογράφουμε.

 

ΠΙΣΩ ΣΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ